خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه؛ خوابگاه دانشجویی به‌عنوان خانه دوم دانشجو اهمیت ویژه‌ای در ارتقا نشاط معنوی، حفظ آرامش روحی و جسمی، توسعه فکر و اندیشه، اعتلای شخصیت و افزایش کیفیت تحصیلی دانشجویان دارد.
امور خوابگاه‌ها در دانشگاهها وظایف متعددی از جمله تأمین خوابگاه مورد نیاز دانشجویان در حد امکانات، ایجاد فضایی امن و آرام جهت سکونت دانشجویان، تعیین اولویت‌های واگذاری خوابگاه، ثبت نام دانشجویان متقاضی خوابگاه و واگذاری خوابگاه به دانشجویان غیر بومی واجد شرایط بر اساس اولویت‌های تعیین شده و رسیدگی به مشکلات دانشجویان ساکن خوابگاه برابر مقررات و در حد اختیارات دارند.
بر اساس آمار وزارت علوم تعداد خوابگاه‌های کشور در حوزه دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم ۹۸۰ بلوک خوابگاهی با ظرفیت ۲۰۲ هزار نفر و با متوسط پوشش خوابگاهی ۳۷ درصد است. در این میان تعداد خوابگاه‌های متاهلی در کشور ۸۰۰ واحد است یعنی حدود ۳ درصد از جمعیت دانشجویان متأهل از این خوابگاه‌ها بهره‌مند هستند.
همچنین بر اساس آمار وزارت بهداشت، در حال حاضر مجموعاً ۴۵۵ باب خوابگاه دانشجویی مجردی و متأهلی با ظرفیت ۸۴ هزار و ۷۰۰ نفر (به تفکیک تعداد ۴۲۹ باب خوابگاه دانشجویی مجردی با ظرفیت ۸۳ هزار و ۹۰۱ نفر و به متراژ یک میلیون و ۷۰۴ هزار و ۱۷۳ مترمربع و تعداد ۲۶ خوابگاه متأهلی با ظرفیت ۷۹۹ واحد / سوئیت) در دانشگاه / دانشکده‌های علوم پزشکی کشور وجود دارد. از حدود ۶۰ دانشکده و دانشگاه علوم پزشکی تعداد ۲۱ دانشگاه خوابگاه متاهلی دارند.
در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور مصوب (۲۵ اسفند ۱۴۰۰۱) و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، بر اساس تبصره ۹ - آموزش، پژوهش و فرهنگ آمده است:
الف - به دانشگاهها، مؤسسات آموزشی و پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری اجازه داده می‌شود با تصویب هیأت امنای خود تا سقف عملکرد درآمد اختصاصی سال ۱۴۰۰ نسبت به اخذ تسهیلات از بانک‌ها از محل توثیق اموال در اختیار خود اقدام کنند و در جهت تکمیل طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای خود با اولویت ساخت، خرید و تکمیل خوابگاه‌های متأهلین به ویژه مناطق کمتر توسعه یافته موضوع بند (پ) ماده (۱۰۳) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران استفاده و نسبت به بازپرداخت اقساط از محل درآمد اختصاصی خود اقدام کنند.
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی که در سال ۱۴۰۰ دارای ردیف مستقل بوده اند و دارای ردیف درآمدی اختصاصی و جاری یا تملک مستقل بوده اند، کماکان مستقل خواهند بود.
صندوق‌های رفاه دانشجویان مکلفند نسبت به پیش بینی اعتبار لازم در فعالیت‌های خود به منظور پرداخت یارانه سود و کارمزد تسهیلات با اولویت تسهیلات مربوط به احداث و تکمیل خوابگاه‌های متأهلین اقدام کنند.
۱۰ درصد از درآمد اختصاصی و ۱۰ درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سالانه مقرر در بودجه سنواتی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی جهت احداث و تکمیل و تجهیز خوابگاه‌های متأهلین به استثنای موارد دارای مصرف شرعی مشخص اختصاص می‌یابد.
همچنین در تبصره ۳ - تأمین مالی خارجی (فاینانس) آمده است:
۱ - مبلغ دو میلیارد یورو از تسهیلات تأمین مالی خارجی (فاینانس) موضوع این بند برای استفاده از منابع بانک‌ها و مؤسسات مالی و توسعه‌ای بین المللی به منظور تعمیر و تجهیز خوابگاه‌های دانشگاهها و دانشگاه‌های علوم پزشکی، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فناوری، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی و خوابگاه‌های وزارت آموزش و پرورش با تضمین و بازپرداخت دولت و از محل اعتبارات بودجه عمومی اختصاص می‌یابد.
در روزهای اخیر و پس از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ انتخاب رشته برای انتخاب محل تحصیل و رشته‌های مورد علاقه داوطلبان کنکور سراسری ۱۴۰۱ آغاز شده است. اما نکته‌ای که شاید کمتر کنکوری‌ها به آن توجه می‌کنند شرایط اعلامی از سوی دانشگاهها است.
بسیاری از دانشگاهها در بخش پیوست‌های دفترچه انتخاب رشته شرایط خوابگاهی خود را اعلام کرده اند و یادآور شده اند که داوطلبان شرایط خوابگاهی را مشاهده کنند و بر اساس امکانات دانشگاه نسبت به انتخاب رشته اقدام کنند. دانشگاهها و مرکز آموزش عالی در ۳۰ استان کشور، شرایط خوابگاهی خود را اعلام کرده اند. داوطلبان برای انتخاب رشته بهتر و آشنایی با دانشگاه مربوطه بهتر است که شرایط ارائه خوابگاه یا عدم ارائه آن را از سایت دانشگاه جویا شوند.
اما موضوع کمبود خوابگاه‌های دولتی در دفترچه انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۱ نیز مورد توجه قرار گرفته است و صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعلام کرده است که با توجه به کمبود خوابگاه‌های دولتی اقدام به ساماندهی خوابگاه‌های غیردولتی کشور از طریق شوراهای نظارت و ارزیابی و دانشگاه‌های منتخب هر استان کرده و متقاضیان خوابگاه، جهت کسب اطلاعات بیشتر و بهره گیری از خوابگاه‌های غیردولتی دارای مجوز، به سامانه خوابگاه‌های غیردولتی این صندوق مراجعه کنند.
به این ترتیب تاکید شده است که دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی از ارائه خوابگاه به دانشجویان خود معذور هستند و دانشگاه‌های دولتی نیز محدودیت بسیار زیادی در ارائه خوابگاه قائل شده اند.
وضعیت ارائه خوابگاه، محدودیت‌ها و یا شرایط ارائه خوابگاه در ۳۰ استان کشور به طور خلاصه در این جدول قابل مشاهده است. منظور از کل مراکز آموزش عالی یک استان تعداد آموزشکده‌های فنی حرفه‌ای، دانشگاه‌های علوم پزشکی، دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی و مراکز آموزش عالی وابسته به سایر دستگاه‌ها است.
جدول وضعیت ارائه خوابگاهی دانشجویی در مراکز آموزش عالی ۳۰ استان کشور
| استان / کل مراکز آموزش عالی استان | دانشگاه / شرایط خوابگاهی |
| استان آذربایجان شرقی / ۲۱ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی سراب / خوابگاه پسران: دولتی؛ خوابگاه دختران: خودگردان زیر نظر دانشکده. |
| دانشگاه بناب / به دلیل محدودیت خوابگاه ملکی دختران، اعطای خوابگاه با اولویت بندی انجام می‌شود. دانشجویان پسر: خوابگاه بصورت خودگردان تحت نظارت دانشگاه. | |
| دانشگاه تبریز / دانشکده‌های اقماری مرند، اهر و میانه، امکان ارائه خوابگاه برای دانشجویان جدیدالورود وجود ندارد. | |
| دانشگاه صنعتی سهند / محدودیت خوابگاه؛ عدم ارائه خوابگاه به دانشجویان نوبت دوم و آموزش مجازی. | |
| دانشگاه هنر اسلامی تبریز / دانشگاه فاقد خوابگاه است. | |
| استان آذربایجان غربی / ۱۵ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی خوی / دانشکده دارای خوابگاه مشارکتی است. |
| دانشگاه ارومیه / برای دانشجویان کارشناسی و دکتری حرفه‌ای دامپزشکی: سال اول در خوابگاه خودگردان تحت پوشش دانشگاه؛ دانشجویان کارشناسی سال‌های دوم تا چهارم در خوابگاه‌های دولتی در شهر و پردیس نازلو؛ دانشجویان دکتری حرفه‌ای دامپزشکی سال اول همانند دانشجویان کارشناسی و پنج سال آخر تحصیل در خوابگاه‌های دولتی اسکان می‌یابند؛ دانشجویان دختر مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب در طول دوره تحصیلی در خوابگاه دولتی و دانشجویان پسر این مرکز در طول دوره تحصیلی در خوابگاه خودگردان تحت پوشش دانشگاه اسکان داده می‌شوند؛ به دانشجویان شبانه و مهمان از سایر دانشگاهها خوابگاه دولتی واگذار نمی‌شود. | |
| دانشگاه صنعتی ارومیه / معذور از ارائه خوابگاه ملکی؛ دانشجویان غیربومی می‌توانند در سراهای دانشجویی خودگردان سطح شهر اسکان یابند و دانشگاه هیچ تعهدی در تأمین سرای دانشجویی ندارد | |
| استان اردبیل / ۷ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی اردبیل / به دلیل محدودیت‌های خوابگاهی در حدود امکانات موجود جهت تأمین خوابگاه تلاش می‌شود. پردیس خودگردان فاقد خوابگاه است. |
| دانشگاه محقق اردبیلی / مقطع کارشناسی روزانه: پسران برای دو نیمسال اوّل و دو نیمسال آخر تحصیل در خوابگاه دولتی و برای نیمسال‌های بعد در صورت امکان خوابگاه غیردولتی واگذار خواهد شد. دختران: برای چهار نیمسال اوّل خوابگاه دولتی و برای نیمسال‌های بعد در صورت امکان خوابگاه پردیس و یا غیردولتی واگذار خواهد شد. به دانشجویان نوبت دوم در صورت امکان و فراهم شدن، خوابگاه غیردولتی واگذار خواهد شد. با توجه به احداث خوابگاه متأهلی، تعداد محدودی خوابگاه متأهلی نیز به دانشجویان متأهل بر اساس اولویت بندی واگذار می‌شود. دانشکده‌های اقماری (نمین): به تمامی دانشجویان دوره روزانه خوابگاه دولتی با اولویت بندی واگذار می‌شود. دانشکده کشاورزی مشگین شهر: فاقد امکانات خوابگاهی است. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان: فقط به دانشجویان دختر روزانه خوابگاه دولتی واگذار می‌شود. | |
| استان اصفهان / ۳۶ مرکز آموزش عالی | دانشگاه اصفهان / دانشگاه فاقد خوابگاه متاهلی است؛ به دلیل محدودیت ظرفیت اولویت اسکان با دانشجویان جدیدالورود غیربومی است. با توجه به کمبود ظرفیت، وضعیت اسکان اتاق‌ها در خوابگاه دختران: اتاق‌ها ۶ نفره در خوابگاه پسران: اتاق‌ها ۴ نفره. دانشگاه تعهدی برای تأمین خوابگاه دانشجویان نوبت دوم، شاغل، پردیس، مجازی و دانشجویانی که مسافت محل زندگیشان تا دانشگاه اصفهان کمتر از ۱۰۰ کیلومتر است ندارد اما پس از اسکان دانشجویان واجد شرایط، از هفته دوم مهر ماه، در صورت وجود ظرفیت، نسبت به اولویت بندی این دانشجویان و واگذاری خوابگاه اقدام خواهد شد. |
| دانشگاه صنعتی اصفهان / دانشگاه تعهدی نسبت به واگذاری خوابگاه به دانشجویان دوره نوبت دوم ندارد. با توجه به محدودیت ظرفیت خوابگاه‌های دانشجویی دانشکده فنی و مهندسی گلپایگان، تخصیص خوابگاه در این دانشکده بر اساس رتبه کنکور و معدل ترم‌های تحصیلی صورت خواهد گرفت. | |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان / ارائه خوابگاه دانشجویی جهت اسکان دانشجویان روزانه، پردیس خودگردان و مازاد شهریه پرداز جدیدالورود در این دانشگاه تابع شرایط و ضوابط خاص است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی کاشان / دانشگاه هیچ مسئولیتی در قبال تأمین خوابگاه پذیرفته شدگان نخواهد داشت. | |
| دانشگاه هنر اصفهان / دانشگاه فاقد خوابگاه دولتی است. | |
| استان البرز / ۴ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی البرز / دانشگاه هیچگونه تعهدی درخصوص تأمین و ارائه خوابگاه برای پذیرفته شدگان ندارد. |
| استان ایلام / ۵ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی ایلام / به علت کمبود فضای خوابگاهی، دانشگاه از ارائه خوابگاه به کلیه دانشجویان جدید معذور است. |
| استان بوشهر / ۷ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی بوشهر / دانشگاه هیچ گونه تعهدی در قبال ارائه خوابگاه ندارد. |
| استان تهران / ۴۷ مرکز آموزش عالی | دانشگاه الزهرا (س) / به دانشجویان روزانه غیربومی، خوابگاه تعلق می‌گیرد. به دانشجویان برتر دارای رتبه ۱ تا ۵ آزمون خوابگاه تعلق می‌گیرد. به دانشجویان استان‌های تهران و البرز و دانشجویان نوبت دوم خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. حداکثر مدت مجاز استفاده از خوابگاه برای دانشجویان کارشناسی روزانه ۸ نیمسال است. با توجه به استمرار شرایط کرونا احتمال هرگونه تغییر در شرایط وجود دارد. |
| دانشگاه جامع امام حسین (ع) / به تمام دانشجویان غیربومی خوابگاه مجردی تعلق می‌گیرد. | |
| دانشگاه شهید بهشتی / به دلیل کمبود امکانات، خوابگاه فقط به دانشجویان دوره روزانه با شرایط زیر ارائه می‌شود: متقاضیان گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی دارای نمره کل ۸۰۰۰ و بالاتر؛ متقاضیان سایر گروه‌های آزمایشی دارای نمره کل ۷۵۰۰ و بالاتر. امکان واگذاری خوابگاه به دانشجویان بومی ساکن استان‌های تهران و البرز وجود ندارد. دانشگاه فاقد خوابگاه متاهلی است. | |
| دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی / با توجه به محدودیت امکانات خوابگاهی، تخصیص خوابگاه به دانشجویان روزانه برحسب اولویت رتبه‌های ورودی است. برای دانشجویان نوبت دوم امکانات خوابگاهی وجود ندارد. | |
| دانشگاه علامه طباطبایی / دانشجویان دوره روزانه کارشناسی با رتبه‌های زیر ۲۰۰۰ از اولویت واگذاری خوابگاه برخوردارند. سایر دانشجویان دوره روزانه با اولویت دانشجویان دختر درصورت وجود ظرفیت اسکان داده می‌شوند. دانشگاه تعهدی در قبال اسکان برای دانشجویان نوبت دوم، مهمان، انتقالی، بورسیه و شاغل ندارد و درصورت امکان در خوابگاه‌های خودگردان اسکان داده می‌شوند. به دلیل محدودیت ظرفیت، به دانشجویان ساکن در استان‌های تهران و البرز یا استفاده کنندگان از سهمیه پذیرش بومی خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. حداکثر زمان استفاده از خوابگاه تا سقف ترم‌های مجاز تحصیلی و با پرداخت نقدی اجاره بها در ابتدای هر نیمسال است. این دانشگاه فاقد خوابگاه متأهلی است. | |
| دانشگاه علم و صنعت ایران / به دانشجویان نوبت دوم و بومی خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران / تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی ارتش شبانه روزی و رایگان است. دانشگاه هیچگونه تعهدی برای خوابگاه متأهلین ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی ایران / به پذیرفته شدگان غیر بومی دوره روزانه مقطع کارشناسی و دکتری حرفه‌ای خوابگاه تعلق می‌گیرد. دانشگاه برای دانشجویان شهریه پرداز، مهمان و انتقالی تعهد و امکان ارائه خوابگاه ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) / دانشجویان از امکانات خوابگاه در حد امکان بهره مند می‌شوند. دانشگاه تعهدی برای تأمین خوابگاه متأهلین ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران / عدم تعهد دانشگاه در تأمین خوابگاه دانشجویان بورسیه، شهریه پرداز و انتقالی | |
| دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی / با توجه به کمبود ظرفیت خوابگاهی عدم تخصیص خوابگاه به صورت مطلق: دوره‌های آموزشی آزاد (هر دوره آموزشی غیر از روزانه) پردیس، بین الملل، میهمان، انتقالی، بورسیه؛ بومی شهر تهران. در مجتمع دانشگاهی سلامت ورامین بسته به تصمیم گیری از مبادی ذیصلاح: عدم تعهد نسبت به تخصیص خوابگاه دستیار، دکتری تخصصی و دانشجویان حومه شهر تهران | |
| دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی / دانشگاه فاقد امکانات خوابگاهی است. | |
| دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری دادگستری / برخورداری از خوابگاه مجردی در طول دوره تحصیلی در حدود امکانات و مقررات دانشگاه | |
| دانشگاه هنر تهران / دانشگاه برای دانشجویان جدید الورود ۱۴۰۱ فاقد امکانات خوابگاهی در شهر تهران است؛ دانشگاه فاقد خوابگاه متاهلی است. دانشگاه به دلیل کمبود امکانات خوابگاهی امکان اسکان کلیه دانشجویان دوره روزانه را ندارد و واگذاری فضای محدود موجود به دانشجویان روزانه صرفاً بر اساس اولویت بندی است. | |
| دانشگاه شاهد / به دانشجویان روزانه کارشناسی با اخذ اجاره بها خوابگاه مجردی واگذار می‌شود. به کلیه دانشجویان شبانه، شاغل، میهمان، بورسیه کارشناسی در صورت داشتن ظرفیت و امکانات و تأییدیه با اخذ اجاره بها خوابگاه مجردی واگذار می‌شود. خوابگاه‌های دانشگاه شاهد مجردی است و دانشگاه خوابگاه متاهلی ندارد. به دانشجویان بومی (ساکن استان تهران) خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. | |
| استان چهارمحال و بختیاری / ۵ مرکز آموزش عالی | دانشگاه شهرکرد / به دلیل وجود محدودیت، به تعداد محدودی از دانشجویان دوره روزانه و با اولویت بندی خوابگاه تعلق می‌گیرد. ارائه خوابگاه برای دانشجویان دوره دکتری تخصصی حداکثر ۸ ترم برای تعداد محدودی امکان پذیر است. امکان واگذاری خوابگاه به دانشجویان نوبت دوم، مهمان، انتقالی، بورسیه و شاغل وجود ندارد. دانشگاه فاقد خوابگاه متاهلی است. |
| دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد / دانشگاه هیچ تعهدی در قبال اسکان دانشجویان به علت کمبود امکانات خوابگاهی نخواهد داشت. | |
| استان خراسان جنوبی / ۸ مرکز آموزش عالی | دانشگاه بیرجند / اعطای خوابگاه‌های ملکی و استیجاری با امکانات و کیفیت عالی، به تمام پذیرفته شدگان غیربومی دوره روزانه. اعطای خوابگاه‌های خودگردان تحت نظارت دانشگاه (در صورت کمبود ظرفیت اسکان در سطح شهرستان). در اختیار قراردادن خوابگاه متأهلی به صورت محدود (دانشجویان غیر بومی، دانشجو بودن زوجین، دانشجویان ممتاز، قهرمانان ورزشی و دانشجویان خانواده‌های معزز شاهد و ایثارگر در اولویت اسکان). اعطای خوابگاه‌های استیجاری به دانشجویان نوبت دوم (در صورت وجود ظرفیت). |
| دانشگاه صنعتی بیرجند / اولویت اسکان با دانشجویان ۱۴۰۱ است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی بیرجند / عدم تعهد در واگذاری خوابگاه | |
| استان خراسان رضوی / ۴۶ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی نیشابور / دانشکده دارای خوابگاه دختران است؛ خوابگاه پسران خودگردان است. |
| دانشکده کشاورزی و دامپروری تربت جام / دانشگاه دارای خوابگاه خودگردان تحت نظارت دانشگاه است. | |
| دانشگاه تربت حیدریه / دانشگاه فاقد خوابگاه ملکی بوده و دارای خوابگاه خودگردان و استیجاری (با تأمین هزینه توسط دانشجو) به تعداد کافی برای خواهران و بصورت محدود برای برادران است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه / دانشگاه در قبال واگذاری خوابگاه تعهدی ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی سبزوار / دانشگاه تعهدی در ارائه خوابگاه به دانشجویان ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی گناباد / خوابگاه به همه دانشجویان متقاضی از ابتدای تحصیل تعلّق می‌گیرد. طول مدت استفاده از خوابگاه (دولتی - خودگردان) برای دختران ۶۰ درصد و برای پسران ۴۰ درصد کل دوره تحصیل است. دانشگاه تعهدی برای تأمین خوابگاه دانشجویان شهریه پرداز ندارد. | |
| دانشگاه فردوسی مشهد / خوابگاه به حداکثر ۸۰ درصد دانشجویان روزانه، غیربومی که ساکن شهرهای با فاصله بیشتر از ۱۰۰ کیلومتر باشند، تعلق می‌گیرد. تمامی خوابگاه‌های مجردی دانشجویان روزانه در داخل پردیس دانشگاه است. خوابگاه به دانشجویان نوبت دوم تعلق نمی‌گیرد لکن امکان بهره برداری از خوابگاه برای پذیرفته شدگان دختر نوبت دوم در صورت وجود ظرفیت، با اخذ هزینه در خوابگاه خودگردان در پردیس دانشگاه میسر خواهد بود. | |
| دانشگاه نیشابور / دانشگاه فاقد خوابگاه دولتی است. دانشجویان می‌توانند از خوابگاه‌های تحت نظارت دانشگاه استفاده کنند. | |
| مجتمع آموزش عالی گناباد / مجتمع فاقد خوابگاه دانشجویی دولتی است. برای دانشجویان خوابگاه خودگردان با اخذ شهریه در نظر گرفته شده است. |
ادامه جدول وضعیت ارائه خوابگاهی دانشجویی در مراکز آموزش عالی ۳۰ استان کشور
| استان / کل مراکز آموزش عالی استان | دانشگاه / شرایط خوابگاهی |
| استان خراسان شمالی / ۹ مرکز آموزش عالی | دانشگاه بجنورد / دانشگاه هیچگونه تعهدی برای تأمین خوابگاه ندارد. با توجه به ظرفیت محدود، دانشجویان روزانه با توجه به اولویت حداکثر دو نیمسال از خوابگاه بهره مند می‌شوند. |
| دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی / دانشگاه تعهدی در قبال ارائه خوابگاه به دانشجویان جدیدالورود ۱۴۰۱ ندارد. | |
| دانشگاه کوثر (ویژه خواهران) / دانشگاه فاقد خوابگاه دولتی است و دانشجویان می‌توانند از خوابگاه‌های غیر دولتی تحت نظارت دانشگاه با هزینه شخصی استفاده کنند. | |
| استان خوزستان / ۱۸ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی شوشتر / دانشکده برای دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی دارای خوابگاه استیجاری (مشارکتی) ویژه دانشجویان غیربومی است. |
| دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول / به دانشجویان دختر ۸ نیمسال و به دانشجویان پسر ۲ نیمسال ابتدای تحصیل خوابگاه تعلق می‌گیرد. در نیمسال‌های بعد، در صورت وجود ظرفیت اضافی، امکان درخواست خوابگاه برای دانشجویان پسر وجود خواهد داشت. | |
| دانشگاه صنعتی خاتم الانبیا (ص) بهبهان / به کلیه دانشجویان خوابگاه واگذار می‌شود. | |
| دانشگاه علوم پزشکی آبادان / دانشگاه فاقد خوابگاه و امکانات رفاهی است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی دزفول / دانشگاه فاقد تعهد خوابگاه. | |
| استان زنجان / ۶ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی زنجان / به علت عدم وجود ظرفیت خوابگاه دولتی و خودگردان، هیچگونه تعهدی جهت ارائه خوابگاه دولتی و خودگردان به دانشجویان کلیه مقاطع ندارد. |
| استان سمنان / ۱۸ مرکز آموزش عالی | دانشکده فنی و مهندسی گرمسار / دانشگاه فاقد هرگونه تسهیلات خوابگاهی است. |
| دانشگاه سمنان / با توجه به محدودیت فضای خوابگاهی، صرفاً به دانشجویان روزانه در اولین سال تحصیلی خوابگاه واگذار می‌شد. دانشجویانی که رتبه اول در هر کد رشته را احراز کنند در سال تحصیلی بعد خوابگاه دولتی دریافت می‌کنند. دانشگاه از ارائه خوابگاه به دانشجویان شبانه و پردیس خودگردان معذور است. | |
| دانشگاه صنعتی شاهرود / به شرط امکان رعایت دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا، به دانشجویان روزانه در سنوات مجاز خوابگاه اختصاص داده خواهد شد. دانشگاه حداکثر تلاش خود را برای اسکان سایر دانشجویان در خوابگاه‌های خودگردان به عمل خواهد آورد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی سمنان / به دانشجویان مقاطع کاردانی، کارشناسی، دکتری عمومی پزشکی و دندانپزشکی به مدت ۵۰ درصد زمان تحصیل خوابگاه تعلق می‌گیرد. به دانشجویان شهریه پرداز و اتباع خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. (عدم تعهد خوابگاه) | |
| دانشگاه علوم پزشکی شاهرود / به دانشجویان روزانه و غیر شهریه پرداز خوابگاه تعلق می‌گیرد. | |
| استان سیستان و بلوچستان / ۱۳ مرکز آموزش عالی | دانشگاه زابل / به کلیه پذیرفته شدگان دختر و پسر دوره روزانه خوابگاه تعلق می‌گیرد. به کلیه پذیرفته شدگان دختر نوبت دوم (شبانه) حتی الامکان خوابگاه تعلق می‌گیرد. به پذیرفته شدگان پسر نوبت دوم در صورت وجود ظرفیت خالی خوابگاه تعلق می‌گیرد. به پذیرفته شدگان دوره پردیس خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. |
| دانشگاه علوم پزشکی زابل / دانشگاه از واگذاری خوابگاه در هر شرایط معذور است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی زاهدان / با توجه به محدودیت امکانات خوابگاهی، دانشگاه تعهدی در قبال ارائه خوابگاه ندارد. | |
| دانشگاه ولایت ایرانشهر / به کلیه پذیرفته شدگان دختر و پسر دوره روزانه حتی الامکان خوابگاه تعلق می‌گیرد. (۲ به کلیه پذیرفته شدگان دختر دوره نوبت دوم) شبانه (حتی الامکان خوابگاه، تعلق می‌گیرد و به پذیرفته شدگان پسر دوره نوبت دوم) شبانه (در صورت وجود ظرفیت خالی در خوابگاه‌های دانشجویی، خوابگاه اختصاص داده می‌شود. | |
| دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار شرایط خوابگاه: به تمام پذیرفته شدگان از طریق آزمون سراسری در این دانشگاه خوابگاه تعلق خواهد گرفت. هزینه خوابگاه‌های دانشجویی براساس تعرفه‌های مصوب مربوطه محاسبه می‌گردد. در حال حاضر کلیه خوابگاه‌های دانشجویی در محیط و محوطه این دانشگاه قرار دارند. | |
| استان فارس / ۲۷ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی لارستان / دانشکده تعهدی در قبال خوابگاه به دانشجو ندارد. |
| دانشگاه سلمان فارسی کازرون / دانشگاه به دلیل نداشتن خوابگاه ملکی تعهدی در قبال واگذاری خوابگاه ندارد ولی دانشگاه تلاش می‌کند در صورت امکان خوابگاه خودگردان فراهم کند. | |
| دانشگاه شیراز / به کلیه دانشجویان روزانه غیر بومی خوابگاه واگذار می‌شود. اولویت واگذاری خوابگاه به دانشجویان روزانه عیربومی دارای مسافت بیش از صد کیلومتر از شهر شیراز است. | |
| دانشگاه صنعتی شیراز / اولویت واگذاری خوابگاه در رشته‌های مربوط به دانشگاه صنعتی شیراز و مرکز آموزش عالی فیروز آباد با رتبه‌های برتر است. در رشته‌های مربوط به مرکز آموزش عالی لامرد هیچگونه تعهدی نسبت به تأمین و واگذاری خوابگاه به دانشجویان وجود ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز / دانشگاه و دانشکده‌های اقماری هیچ گونه تعهدی برای واگذاری خوابگاه ندارند. خوابگاه دانشکده پیراپزشکی استهبان خودگردان بوده و محدودیت تعداد دارد. | |
| دانشگاه فسا / کلیه دانشجویان از خوابگاه‌های تحت سرپرستی دانشگاه بهره مند می‌شوند. | |
| دانشگاه هنر شیراز / دانشگاه در حال حاضر فاقد خوابگاه است. | |
| استان قزوین / ۲۰ مرکز آموزش عالی | دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) / دانشگاه فقط برای ۳۰ درصد از دانشجویان جدید الورود غیربومی در مقطع کارشناسی و با رعایت اولویت خوابگاه ارائه می‌دهد. دانشگاه فاقد خوابگاه متأهلی است. |
| دانشگاه علوم پزشکی قزوین / دانشگاه برای دانشجویان ورودی ۱۴۰۱ فاقد خوابگاه است. | |
| استان قم / ۲۰ مرکز آموزش عالی | دانشگاه حضرت معصومه (س) / دانشگاه هیچگونه تعهدی برای ارائه خوابگاه به دانشجویان نوبت دوم ندارد اما در صورت وجود ظرفیت خوابگاه تعلق می‌گیرد. |
| دانشگاه صنعتی قم / دانشگاه فاقد امکان خوابگاه ملکی است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی قم / دانشگاه تعهدی در قبال واگذای خوابگاه ندارد. | |
| دانشگاه قم / دانشگاه دارای محدودیت خوابگاه دولتی بوده و حداکثر به مدت ۴ نیمسال برای دانشجویان روزانه مقطع کارشناسی با رعایت اولویت معدل‌های برتر، خانواده معزز شهدا و ایثارگران، دانشجویان تحت پوشش نهادهای حمایتی، نیازسنجی از خانواده‌های نیازمند و بعد مسافت، خوابگاه واگذار می‌کند. سایر دانشجویان دوره‌های روزانه و نوبت دوم می‌توانند از امکانات خوابگاه‌های غیردولتی با مدیریت بخش خصوصی استفاده کنند. | |
| استان کردستان / ۶ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی کردستان / عدم تعهد در تأمین خوابگاه دانشجویی جهت تمامی مقاطع تحصیلی |
| استان کرمان / ۲۴ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی سیرجان / دانشکده هیچ تعهدی در قبال خوابگاه ندارد. |
| دانشکده فنی و حرفه‌ای پسران شماره یک کرمان شهید چمران / برای دانشجویان روزانه خوابگاه دارد. | |
| دانشگاه شهید باهنر کرمان / مجتمع آموزش عالی بافت هیچ تعهدی برای تأمین خوابگاه دانشجویان ندارد. در دانشگاه شهید باهنر تخصیص خوابگاه براساس امتیازات و ضوابط دانشگاه است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی بم / خوابگاه برای دانشجویان دختر دوره روزانه مهیا است. به دانشجویان پسر دوره روزانه و دانشجویان دختر و پسر شهریه پرداز در صورت امکان خوابگاه داده می‌شود. | |
| دانشگاه علوم پزشکی جیرفت / دانشگاه فاقد خوابگاه دولتی برای دانشجویان جدیدالورود است. | |
| دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان / دانشگاه با توجه به تکمیل ظرفیت، تعهدی در قبال واگذاری خوابگاه به دانشجویان جدیدالورود ندارد. | |
| دانشگاه علوم پزشکی کرمان / دانشگاه در قبال واگذاری خوابگاه هیچگونه تعهدی ندارد. | |
| دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان / به دانشجویان نوبت دوم (پسر و دختر) خوابگاه تعلق نمی‌گیرد. | |
| استان کرمانشاه / ۹ مرکز آموزش عالی | دانشگاه رازی کرمانشاه / دانشگاه دارای پوشش صددرصدی خوابگاه دولتی برای دانشجویان غیر بومی است. |
| دانشگاه صنعتی کرمانشاه / خوابگاه‌های دانشگاه استیجاری و خودگردان، تحت نظارت دانشگاه است که بخشی از هزینه آن توسط دانشگاه و بخشی دیگر توسط دانشجویان تأمین می‌شود. | |
| استان کهگیلویه و بویراحمد / ۵ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی یاسوج / با توجه به کمبود فضای فیزیکی، دانشگاه هیچ تعهدی در قبال واگذاری خوابگاه ندارد. |
| استان گلستان / ۱۷ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی گلستان / دانشگاه در سال تحصیلی ۱۴۰۱ فاقد هر گونه تسهیلات خوابگاهی و اسکان برای کلیه دانشجویان جدیدالورود در تمامی مقاطع تحصیلی روزانه و شهریه پرداز است و هیچگونه تعهدی نسبت به تأمین خوابگاه به دانشجویان بومی و غیربومی ندارد. |
| دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان / دانشگاه دارای خوابگاه دانشجویی دولتی است و به همه پذیرفته شدگان واجد شرایط تعلق می‌گیرد. | |
| دانشگاه گلستان / دانشگاه فاقد خوابگاه دولتی بوده و دارای خوابگاه خصوصی تحت نظارت دانشگاه است. | |
| استان گیلان / ۲۰ مرکز آموزش عالی | دانشگاه گیلان / به دلیل محدودیت در ظرفیت خوابگاهی، امکان اسکان برای تمامی متقاضیان وجود ندارد. به تعدادی از متقاضیان واجد شرایط دوره روزانه و غیربومی پس از ثبت تقاضا و بررسی پرونده بر اساس اولویت و امتیاز کسب شده خوابگاه واگذار می‌شود. |
| استان لرستان / ۱۰ مرکز آموزش عالی | دانشگاه لرستان / به دانشجویان روزانه غیر بومی پسر و دختر خوابگاه دولتی تعلق می‌گیرد و دانشگاه در خصوص اعطای خوابگاه به دانشجویان روزانه و شبانه بومی پسر و دختر تعهدی ندارد. دانشگاه برای اعطای خوابگاه به دانشجویان غیر بومی شبانه تعهدی نداشته و در صورت داشتن ظرفیت خالی براساس اولویت خوابگاه تعلق می‌گیرد. به دانشجویان مراکز آموزش عالی الشتر / پلدختر / کوهدشت / نور آباد: خوابگاه خودگردان تعلق می‌گیرد. |
ادامه جدول وضعیت ارائه خوابگاهی دانشجویی در مراکز آموزش عالی ۳۰ استان کشور
| استان / کل مراکز آموزش عالی استان | دانشگاه / شرایط خوابگاهی |
| استان مازندران / ۵۶ مرکز آموزش عالی | دانشگاه تخصصی فناوری‌های نوین آمل / دانشگاه فاقد خوابگاه است. |
| دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل / به دلیل محدودبودن ظرفیت خوابگاه‌های دانشجویی، دانشگاه از واگذاری خوابگاه به دانشجویان نوبت دوم معذور است. اولویت واگذاری خوابگاه با دانشجویان روزانه ساکن خارج از استان مازندران است. | |
| دانشگاه علم و فناوری مازندران (بهشهر) / دانشگاه خوابگاه دولتی ندارد. چند خوابگاه خودگردان با ظرفیت محدود، ویژه دانشجویان دختر وجود دارد که مسئولیت انعقاد قرارداد بر عهده دانشجویان بوده و دانشگاه تنها نقش حمایتی و حراستی را بر عهده دارد. | |
| دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری / دانشگاه دارای امکانات خوابگاهی است. | |
| دانشگاه مازندران (بابلسر) / دانشگاه دارای محدودیت فضای خوابگاهی است و اولویت اسکان با دانشجویان غیربومی روزانه است. | |
| استان مرکزی / ۱۴ مرکز آموزش عالی | دانشکده علوم پزشکی ساوه / محدودیت در ارائه خوابگاه برای دانشجویان دختر و پسر؛ ارائه خوابگاه به صورت مشارکتی (۶۰ درصد هزینه سهم دانشجو و ۴۰ درصد هزینه سهم دانشکده) |
| دانشگاه اراک / دانشجویان دارای رتبه‌های برتر (بدون اعمال سهمیه) شامل رتبه‌های زیر ۴۰۰۰ منطقه یک، رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ منطقه دو، رتبه‌های زیر ۲۰۰۰ منطقه سه از اسکان قطعی خوابگاه دولتی برخوردار می‌شود. امکان ارائه خوابگاه به همه دانشجویان وجود ندارد و خوابگاه براساس اولویت و امکانات تعلق می‌گیرد. در مورد پذیرفته شدگان رشته‌های با سوابق تحصیلی نیز با توجه به محدودیت‌های دانشگاه امکان ارائه خوابگاه به همه وجود ندارد و اختصاص خوابگاه بر اساس اولویت و امکانات دانشگاه صورت می‌گیرد. | |
| دانشگاه صنعتی اراک / دانشگاه برای هیچ یک از رشته - گرایش‌های مقطع کارشناسی دارای ظرفیت خوابگاهی نیست. | |
| دانشگاه علوم پزشکی اراک / دانشگاه محدودیت جدی در واگذاری خوابگاه به دانشجویان دارد. | |
| استان هرمزگان / ۶ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس / دانشگاه هیچ تعهدی جهت واگذاری خوابگاه ندارد. |
| دانشگاه هرمزگان / دانشگاه هیچ گونه تعهدی نسبت به تأمین خوابگاه برای دانشجویان پسر مقطع کارشناسی ندارد. مجتمع آموزش عالی میناب هیچ گونه تعهدی نسبت به تأمین خوابگاه برای دانشجویان ندارد. | |
| استان همدان / ۱۴ مرکز آموزش عالی | دانشگاه بوعلی سینا همدان / با توجه محدودیت فضای خوابگاهی، اولویت واگذاری خوابگاه با دانشجویان غیربومی خارج از استان است. |
| دانشگاه صنعتی همدان / دانشگاه خوابگاه ملکی ندارد. دانشجویان می‌توانند از خوابگاه‌های خودگردان تحت نظارت دانشگاه استفاده کنند. | |
| دانشگاه ملایر / به دانشجویان جدیدالورود غیربومی روزانه ۴ نیمسال اول خوابگاه با تعرفه دولتی تعلق می‌گیرد. دانشجویان در دوره نوبت دوم می‌توانند از خوابگاه‌های خودگردان تحت نظارت دانشگاه با تعرفه مصوب استفاده کنند. | |
| استان یزد / ۱۰ مرکز آموزش عالی | دانشگاه علوم پزشکی یزد / دانشگاه هیچگونه تعهدی نسبت به ارائه خوابگاه ندارد. |
| دانشگاه میبد / دانشگاه برای دانشجویان دختر و پسر که در فاصله‌ای بیشتر از شعاع ۱۰۰ کیلومتری دانشگاه سکونت داشته باشند، خوابگاه اختصاص می‌دهد. دانشجویان ساکن شهرستان‌های استان یزد با فاصله بیش از ۱۰۰ کیلومتر از دانشگاه می‌توانند از تسهیلات استفاده کنند. |
الزام دانشگاه‌های سراسر کشور به ساخت خوابگاهی متاهلی
در شرایط اعلام شده از سوی دانشگاهها برای پذیرش مهرماه سال ۱۴۰۱ اعلام شده است که اکثریت دانشگاهها خوابگاه متاهلی ندارند و این در حالی است که بر اساس ماده ۷ و ۸ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت دانشگاهها موظف شده اند که خوابگاه متاهلی بسازند.
در ماده قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (مصوب ۱۹ آبان ۱۴۰۰) آمده است:
ماده ۷ در اجرای بند «پ» ماده (۱۰۳) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دولتی مکلفند متناسب با برآورد نیاز دانشجویان متأهل اعم از بومی و غیربومی، زن و مرد، نسبت به هزینه کرد حداقل ۱۰ درصد از درآمد اختصاصی و ۱۰ درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سالانه مقرر در بودجه سنواتی خود به استثنای مواردی که از لحاظ شرعی مصارف مشخصی دارند جهت احداث، تکمیل، تأمین و تجهیز خوابگاه‌های متأهلین اقدام کنند.
تبصره ۱ در اجرای بند «پ» ماده (۱۰۳) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به دولت اجازه داده می‌شود سالانه مطابق قوانین بودجه سنواتی تا پنجسال مبلغ ۲۰ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی منتشر کند تا به منظور احداث، تکمیل، تجهیز و تأمین خوابگاه‌های دانشجویی متأهل به مصرف برسد.
تبصره ۲ کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی مکلفند، اراضی و ساختمان‌های مازاد خود را با مشارکت خیرین و سایر دستگاه‌ها به تأمین خوابگاه‌ها و یا منازل مسکونی مورد نیاز دانشجویان متأهل اختصاص دهند. اراضی و ساختمان‌هایی که از لحاظ شرعی شرایط و مصارف خاصی دارند از شمول این حکم مستثنی هستند.
تبصره ۳ وزارت راه و شهرسازی مکلف است اراضی مازاد با کاربری آموزشی، تحقیقات و فناوری در اختیار خود را مطابق با ضوابط شهرسازی و به میزان سرانه‌های مصوب، برای جبران کسری احداث خوابگاه‌های دانشجویی و طلاب متأهل به دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و حوزه‌های علمیه با حفظ مالکیت دولت به صورت اجاره ۹۹ ساله و غیرقابل تغییر کاربری واگذار کند.
تبصره ۴ کلیه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری مکلفند متناسب با تعداد دانشجویان متأهل، خوابگاه‌های موجود را جهت اختصاص به خوابگاه‌های متأهلین بهسازی و تجهیز کنند و در احداث خوابگاه‌های جدید، خوابگاه‌های متأهلین را در اولویت قرار دهند.
تبصره ۵ وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند ظرف شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون پیوست‌های فرهنگی احداث خوابگاه‌های متأهلین را مبتنی بر نظامنامه پیوست فرهنگی طرح‌های مهم و کلان کشور مصوب ۱۳۹۲/۱/۲۱ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تهیه و با تصویب وزیر مربوط به دانشگاه‌های مرتبط ابلاغ کنند.
تبصره ۶ دانشگاه‌های غیردولتی و حوزه‌های علمیه در صورتی که اقدام به ساخت خوابگاه‌های متأهلین کنند از تسهیلات تبصره‌های (۱) و (۳) در چهارچوب تبصره (۵) برخوردار خواهند بود.
تبصره ۷ سازمان اوقاف و امور خیریه و تولیت آستان های مقدسه با رعایت نوع وقف و ترویج «فرهنگ وقف و تعالی خانواده» مکلفند با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و راه و شهرسازی و همچنین مراکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ضمن استفاده از ظرفیت‌های مردمی، به احداث «خوابگاه متأهلین ویژه دانشجویان و طلاب» اقدام کنند.
ماده ۸ صندوق‌های رفاه دانشجویی و مراکز مدیریت حوزه‌های علمیه مکلفند پس از لازم الاجراء شدن این قانون، برای دانشجویان و طلاب متأهل فاقد مسکن نسبت به پرداخت ودیعه مسکن (قرض الحسنه ضمن اجاره)، مشروط به ارائه اجاره نامه دارای شناسه رهگیری از مشاوران املاک به نحوی اقدام کند که هرساله حداقل ۵۰ درصد متوسط قیمت ودیعه اجاره مسکن (۷۰) متری در شهرهای بیش از پانصدهزار نفر جمعیت و مسکن (۱۰۰) متری در سایر شهرهای محل تحصیل پوشش داده شود.
همچنین نکته دیگر در اعلام این شرایط این است که بر اساس قانون دوره روزانه در دانشگاه‌های دولتی دوره‌ای رایگان است و دانشگاهها موظف هستند که خوابگاه برای دانشجویان پذیرفته شده در این دوره را تأمین کنند اما با اینکه ظرفیت اصلی پذیرش در این دانشگاهها از طریق دوره روزانه است با این وجود اعلام کرده اند که تعهدی نسبت به تأمین خوابگاه ندارد.
این مسئله از آن جهت اهمیت دارد که دانش آموزان با رتبه‌های بالا قصد دارند رشته‌های پرطرفدار دانشگاه‌های دولتی را انتخاب کنند و با این شرایط، انتخاب این دانشگاهها از سوی داوطلبان سخت خواهد شد.
۱۴:۴۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۱۹
نظر شما